Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Η Νάουσα, το Ξινόμαυρο και η συρρίκνωση της ζώνης

Πριν περίπου δυόμισι χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο σχετικά με τον αμπελώνα της Νάουσας και τα συμπεράσματα που βγάλαμε κάνοντας μία τριήμερη βόλτα σε όλη την ζώνη και τα οινοποιεία της. Σήμερα, τα οινοποιεία και η ζώνη παραμένουν ίδια αλλά ο αμπελώνας μειώνεται μέρα με την μέρα. Η τάση για το ξήλωμα μεγάλου μέρους του ευρωπαϊκού αμπελώνα με τις ευλογίες της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς κρασιού δεν άφησε ανεπηρέαστη την πατρίδα του Ξινόμαυρου. Όπως σε όλη την Ευρώπη έτσι και εδώ οι αμπελουργοί αποφάσισαν πως έχει έρθει η ώρα να επενδύσουν σε άλλου τύπου καλλιέργειες
Η διαφορά όμως με τους αμπελώνες άλλων κρατών είναι πως εκεί ξηλώθηκαν κυρίως ή και αποκλειστικά τεμάχια που δεν αφορούσαν ζώνες ΟΠΑΠ. Πόσο μάλλον μία τόσο σπουδαία ζώνη όπως αυτή της Νάουσας.

Το παράδοξο είναι πως το Ξινόμαυρο βρίσκεται σε μεγάλη άνοδο και είναι αυτήν την στιγμή η πιο περιζήτητη ερυθρή αυτόχθονη ποικιλία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Θα περίμενε λοιπόν κανείς η αδιαμφισβήτητη πρωτεύουσά του να βρίσκεται και αυτή σε ανοδική πορεία και όχι σε φθίνουσα όπως συμβαίνει τώρα.

Τι φταίει; Αν ρωτήσετε τους ντόπιους αμπελουργούς θα σας πουν πως φταίει το κράτος και οι αρμόδιοι που έγραψαν τον κλάδο στα παλιά τους τα παπούτσια. Σωστό αλλά το κράτος έχει γράψει στα παλιά του τα παπούτσια τους περισσότερους αγροτικούς κλάδους εδώ και καιρό. Εμείς τι κάναμε για να αναδείξουμε αυτό που παράγουμε; Όχι και πολλά.

Η Νάουσα φέρει εδώ και 23 χρόνια τον τίτλο "Πόλη του οίνου και της αμπέλου". Οι κάτι παραπάνω από είκοσι οινοπαραγωγοί της αντί να συνεργαστούν με τους τοπικούς φορείς για να διαδώσουν στους κατοίκους της την οινική κουλτούρα, επιδόθηκαν σε μία ανόητη κούρσα να κατακτήσουν την τοπική αγορά με τα άθλια μπουκαλάκια τον 187ml που σε συνδυασμό με τις απαράδεκτες συνθήκες συντήρησης τους, μεταμορφώνουν οποιοδήποτε κρασί σε ξύδι! Ένα ξεχασμένο μουσείο οίνου και αμπέλου, μερικά κομμένα βαρέλια-γλάστρες στα κεντρικά σημεία της πόλης και μερικά γλυπτά σε πωρόλιθο είναι τα μόνα που θυμίζουν κάτι από οινικό πολιτισμό.
Μου ήρθε να γελάσω όταν κάποιος επισκέπτης μου ζήτησε να του υποδείξω ένα καλό wine-bar όπου μπορεί να πιει 4-5 Νάουσες σε ποτήρι για να δει την διαφορά από αμπελοτόπι σε αμπελοτόπι!

Πέραν τούτου οι ίδιοι οι Ναουσαίοι υποβάθμισαν το Ξινόμαυρο συμμετέχοντας στις συζητήσεις περί "βελτιωτικών ποικιλιών". Αντί να είναι αυτοί που θα βγουν μπροστά και θα κλείσουν στόματα, συζητούν το ενδεχόμενο χρήσης Merlot ή Syrah στο ΟΠΑΠ Νάουσα! Την στιγμή δηλαδή που όλοι άρχισαν να ψάχνουν Ξινόμαυρα εμείς τους λέγαμε "καλό μωρέ το Ξινόμαυρο αλλά χωρίς ξένες ποικιλίες δε φτουράει!" Φανταστείτε τους Βουργούνδιους ή τους Πιεμοντέζους να προωθούν Pinot-Merlot ή Nebbiolo-Syrah για να "βελτιώσουν" την ποιότητά τους! Λες και εξαντλήσαμε όλο το δυναμικό της ποικιλίας και το μόνο που μας μένει είναι να το "βελτιώσουμε" με διεθνοποιημένες ποικιλίες!
Είναι κρίμα γιατί η ζώνη χάνει και αρκετά σπουδαία αμπέλια που ακόμη και αν κάποτε τα πράγματα πάρουν άλλη τροπή θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να ξαναδημιουργήσουμε όλα όσα ξηλώνουμε τώρα.

Από την άλλη πλευρά θετικό είναι το γεγονός πως οι ναουσάιοι οινοπαραγωγοί ενώθηκαν επιτέλους κάτω από το κοινό όνομα naoussa wines και πραγματοποιούν συλλογικές δράσεις προώθησης. Αν σε αυτό συνυπολογίσουμε το γεγονός πως στο δυναμικό αρκετών επιχειρήσεων έχουν πλέον μπει αρκετοί νέοι άνθρωποι με σπουδές πάνω στο αντικείμενο και εμπειρίες από τον παγκόσμιο οινικό χώρο τότε ίσως σύντομα να δούμε σημαντικές βελτιώσεις.

Η Νάουσα με το Ξινόμαυρο είναι μία από τις τέσσερις τοπο-ποικιλίες πρεσβευτές του ελληνικού αμπελώνα. Έχει απεριόριστες δυνατότητες παραγωγής κρασιών χάρη στο πολύμορφο μωσαϊκό του υπεδάφους της που μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή πολύ ξεχωριστών οίνων ανάλογα με την υποπεριοχή. Είναι ειρωνικό να μειώνεται η έκταση των αμπελώνων της την στιγμή που η ζήτηση για Ξινόμαυρα από την Νάουσα ανεβαίνει.
Ας ελπίσουμε πως όλοι όσοι αγαπούν το ξινόμαυρο και δουλεύουν γι'αυτό θα κάνουν τις κινήσεις που χρειάζονται για να αντιστρέψουν την κατάσταση και αντί να μιλάμε για υποβάθμιση να αρχίσουμε να μιλάμε για Cru και κρασιά που θα δικαιώνουν όλους όσους έχουν ποντάρει στη ζώνη αυτή.

φώτο αρχείου από τον Παλιοκαλιά την άνοιξη με φόντο το Βέρμιο

Δεν υπάρχουν σχόλια: