Η αναγέννηση ενός αμπελώνα

Όταν κάποιος ακούει για Γαλλικό κρασί σκέφτεται πάντα Βουργουνδία ή Μπορντό και σε μερικές σπανιότερες περιπτώσεις τον Ροδανό και την Αλσατία, άντε και τον Λίγηρα ενώ οι πιο ψαγμένοι θα γνωρίζουν και το Μπαντόλ. Σε ελάχιστους όμως έρχεται στο μυαλό το Roussillon. Η νοτιότερη αμπελοοινική περιοχή της Γαλλίας που παράγει κρασιά τα οποία σε τυφλές δοκιμές ξεπερνάν άνετα πολλά cru της Βουργουνδίας και του Μπορντό.
Τι γίνεται όμως και δεν υπάρχει η απαιτούμενη αναγνώριση;


Ας τα πάρουμε από την αρχή. Η κυριότερες ποικιλίες της περιοχής είναι το Carignan, το Cinsault, τα Grenach(κόκκινο και άσπρο) και το Macabeu.
Το Cinsault είναι μία ποικιλία που σε χαμηλές αποδόσεις δίνει κρασιά με λεπτά φινετσάτα αρώματα.
Το Grenache δίνει φρέσκα δροσερά αρώματα άλλοτε φρουτώδη και άλλοτε ανθώδη.
Το Carignan είναι μία δύσκολη στην καλλιέργεια και την οινοποίηση ποικιλία που με τις κατάλληλες φροντίδες μπορεί να δώσει κομψούς οίνους με καλή δομή και γεμάτο στόμα.
Στην δεκαετία του '60 αρχίζει η μηχανοποίηση της καλλιέργειας Τα αμπέλια κατεβαίνουν από τις δύσκολες πλαγιές με τα περβάζια στις εύκολα καλλιεργήσιμες πεδιάδες με τα ομοιόμορφα και εύφορα εδάφη. Το κρασί χάνει τον χαρακτήρα του. Το Carignan γίνεται άγριο, με δύσκολες τανίνες, βαρύ και με δύσκολη ωρίμανση. To Cinsault παράγει τέσσερις φορές περισσότερο απ'ότι πριν χάνοντας κάθε ποιοτικό χαρακτηριστικό. Το Grenache χάνει την φρεσκάδα του και το Macabeu το νεύρο του .


Έτσι στα τέλη του '70 η νομοθεσία για την ονομασία προέλευσης αλλάζει και προστίθεται η Syrah και σε δεύτερη φάση η Mourvedre. Ποικιλίες με αναγνωρισμένη αξία στον τόπο τους αλλά όχι απαραίτητα κατάλληλες για την περιοχή αυτήν. Επίσης ποικιλίες που μπορούν να παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες χωρίς να χάνουν τόσο πολύ από την ποιότητά τους. Το ζεστό κλίμα όμως της περιοχής κάνει την Syrah πλαδαρή, με υπόγλυκη γεύση και χωρίς χαρακτήρα. Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο από το τουλάχιστον 30% που τους υποχρεώνει ο νόμος και έτσι ο χαρακτήρας της περιοχής χάνεται. Στην ίδια φιλοσοφία αρχίζουν να καλλιεργούνται αρωματικές λευκές ποικιλίες όπως η Roussane και το Vermentino. Το παιχνίδι περνάει τώρα στις οινοποιήσεις και το μάρκετινγκ Ως γνωστόν όμως στα εύκολα κρασιά (υπερβολικά στρόγγυλα, έντονα αρωματικά χωρίς υπόβαθρο) κυριαρχεί ο νέος κόσμος με τιμές τουλάχιστον στο μισό και άφταστο μάρκετινγκ
Οι πωλήσεις αρχίζουν να πέφτουν. Πολλοί αμπελώνες ξεριζώνονται και πολλοί παραγωγοί στρέφονται προς τους συνεταιρισμούς. Από το '80 και μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του '90 οι τιμή της γης πέφτει κατακόρυφα και το Rousillon θεωρείτε ως μία από τις πιο υποβαθμισμένες αμπελοοινικές περιοχές.
Κάπου εκεί τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Στο χωριό Calce κάποιοι μεμονωμένοι παραγωγοί κάνουν την εμφάνιση τους. Οι περισσότεροι από αυτούς σχετίζονται με το Domaine Gauby. Ένα από τα παλαιότερα της περιοχής που με σύμμαχο τις εναλλακτικές μεθόδους καλλιέργειας και το σεβασμό στο terroir κατάφερε να βγει ανέπαφο από την γενική παρακμή που παρέσυρε τους πάντες γύρω του. Δειλά δειλά και άλλοι παραγωγοί, ως επί το πλείστον νεαροί σε ηλικία, αρχίζουν να αγοράζουν παλαιούς αμπελώνες σε πλαγιές και να ξαναζωντανεύουν τα καλύτερα αμπελοτεμάχια. Όλοι σχεδόν χρησιμοποιούν εναλλακτικές πρακτικές παραγωγής (βιολογική ή βιοδυναμική καλλιέργεια, μη χρήση θειώδους κλπ.) και εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο τρόπο τα δύσκολα αλλά θαυματουργά εδάφη των ανατολικών Πυρηναίων. Σε αυτό βοηθάν και οι συζητήσεις μεταξύ των νέων αυτών παραγωγών, η στήριξη αναμεταξύ τους, οι συνεχείς πειραματισμοί και οι συχνές συνευρέσεις για δοκιμές και ανταλλαγή γνώσεων. Έτσι από τις αρχές του 2000 και μετά όλο και περισσότερες ετικέτες τραβάνε την προσοχή των οινοφίλων και η περιοχή αρχίζει να βρίσκει την χαμένη της αίγλη.


Σήμερα αρκετοί είναι αυτοί που συνεχίζουν να το υποτιμούν αλλά οι μυημένοι στο καλό κρασί ξέρουν πως το Roussillon κρύβει τόσους οινικούς θυσαυρούς όσο λίγες περιοχές στην Γαλλία και δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως εδώ παράγονται μερικά από τους μεγαλύτερα κρασιά τις χώρας.

Για την ομορφιά του αμπελώνα αλλά και της ευρύτερης περιοχής αφήνω να μιλήσουν οι φωτογραφίες που βρίσκονται στο κείμενο.





σημ.: 30 Χρόνια μετά την απόφαση που οδήγησε το Roussillon σε ένα τεράστιο πισωγύρισμα, στην χώρα μας πολλοί πιστεύουν πως σε Ο.Π.Α.Π. όπως π.χ. της Νάουσας θα πρέπει να μπει Syrah ή Μερλοτ ως "βελτιωτικές" ποικιλίες για να αναβαθμιστούν τα κρασιά τις ζώνης! Η ιστορία, λένε, διδάσκει και εμπνέει. Ας ρίχνουμε και μία ματιά λοιπόν να δούμε τι έχει γίνει παραπέρα προτού προχωράμε σε ανόητες αυτοκαταστροφικές κινήσεις...